تأثیر محلول‌پاشی پرولین بر ویژگی‌‌های بیوشیمیایی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L) در شرایط تنش آبی

چکیده مقدمه: تنش کم‌‌آبی یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزنده است که به‌طور جدی تولید گیاهان را کاهش می‌دهد. به‌همین دلیل، راهکار­های مختلفی برای کاهش آسیب‌­های سلولی ایجاد شده در طی تنش و بهبود تحمل به کم‌آبی پیشنهاد می­‌شود. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی اثر محلول‌پاشی پرولین بر عملکرد کمی و کیفی بابونه آلمانی در شرایط تنش کم‌آبی می‌باشد. مواد و روش‌ها: آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور تنش کم ‌آبی ( صفر، 25، 50 و 75 تخلیه از حد ظرفیت زراعی) و محلول‌پاشی پرولین (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در لیتر) و با سه تکرار در دانشگاه گیلان در سال 1391 انجام شد. مقدار پرولین درون‌زاد، فعالیت آنزیم‌­های آنتی‌­اکسیدانی مانند کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز، میزان کلروفیل a، کلروفیلb ، کلروفیل کل، کلروفیل a/b و کاروتنوئیدها اندازه‌گیری شدند. نتایج: نتایج نشان داد که، کم‌‌آبی به تنهایی روی مقدار کلروفیل a، فعالیت کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و پرولین درون‌زاد تاثیر معنی­‌دار داشت. هم‌چنین کاربرد پرولین برون‌زاد بر همه ویژگی­‌های اندازه‌گیری شده تاثیر معنی‌­دار داشت. در این آزمایش کلروفیل a، کلروفیل کل، کلروفیل a/b، فعالیت کاتالاز و پراکسیداز تحت تاثیر معنی‌­دار برهمکنش کم‌آبی و کاربرد پرولین قرار گرفت. مقایسه میانگین اثر متقابل تنش کم‌آبی و پرولین نشان داد که، بیشترین مقدار کلروفیل a، کلروفیل کل و کلروفیل a/b مربوط به تیمار 100 میلی‌گرم در لیتر پرولین در شرایط عدم تنش (شاهد) بود. هم‌چنین بیشترین میزان آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در تنش خشکی 75 درصد ظرفیت زراعی با کاربرد 100 میلی‌گرم بر لیتر پرولین بدست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که، با افزایش شدت کم‌‌آبی فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز و میزان پرولین زیاد شده؛ در حالی‌که مقدار کلروفیل برگ­ها کاهش می‌یابد. هم‌چنین مشاهد شد که افزایش شدت کمبود آب مقدار پرولین درون‌زاد را هم بیشتر می‌کند که یک پاسخ دفاعی در برابر کمبود آب می‌باشد. در کل، افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در کنار افزایش مقدار پرولین درون‌زاد در شرایط کم‌آبی و با کاربرد پرولین برون‌زاد بیانگر آن است که کاربرد پرولین برون‌زاد می‌تواند اثرات نامطلوب کم‌آبی را تا حدودی جبران کند. واژه­های کلیدی: آنزیم‌­های آنتی‌اکسیدان، تنش کم‌آّبی، عملکرد کمی و کیفی، پرولین، بابونه